برنامه‌ های پژوهشی تولید گل و گیاهان زینتی در موسسه علوم تحقیقات باغبانی کشور

میزان سطح تولید گیاهان زینتی کشور با برنامه‌های توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، افزایش زیادی را از سال 1380 به بعد تجربه می‌نماید و بر اساس آمار سال 1397 به 7798 هکتار (2666 هکتار گلخانه و 5131 هکتار فضای باز) رسیده است که در شرایط کنونی پتانسیل صادراتی نزدیک به یک میلیارد دلار برای گل کشور متصور است. چنین پتانسیل برای تولید گل و گیاهان زینتی می‌تواند با تغییر در نگرش روش‌های تولید و مدیریت عوامل مؤثر بر تولید ارتقا یابد. عوامل متعددی در افزایش راندمان کمی و کیفی تولید در واحد سطح گلخانه‌ها و فضای باز گل و گیاهان زینتی دخالت دارند. خسارت عوامل بیماری‌زای گیاهی و آفات، ظهور آفات و عوامل بیماری‌زای جدید با توجه به تبادلات وسیع بین‌المللی اندام و نهاده‌های تکثیری، آشنا نبودن برخی تولید کنندگان با عوامل خسارت‌زا و روش‌های مدیریت آنها، بهره‌برداری غیرصحیح از نهاده‌های کشاورزی در فرآیند تولید، بالا بودن هزینه‌های تولید شامل نهاده‌های کشاورزی و احداث ساختارهای گلخانه، عدم استفاده از آزمایش‌های خاک و آب برای بررسی کیفیت این نهاده‌های باارزش، عدم توجه به مدیریت علف‌های هرز در تولیدات خارج از فضای گلخانه و داخل گلخانه، استفاده نابه‌جا و غیراصولی از سموم و کودهای شیمیایی، عدم توجه به سازگاری گیاهان زینتی به شرایط آب و هوایی و مزیت نسبی تولید در مناطق مختلف کشور، همگی از مجموع عواملی هستند که در این کاهش راندمان تولید دخالت دارند. با توجه به افزایش هزینه واردات نهاده‌های گیاهی از خارج از کشور، لزوم بهره‌برداری از منابع ژنتیکی اصلاح شده گیاهان زینتی در کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این موضوع در کنار توسعه ارقام مقاوم به انواع تنش‌های زیستی و غیرزیستی، استفاده از آب‌های نامتعارف برای تولید گیاهان زینتی، توسعه و معرفی گونه و ارقام کم‌آب‌بر گیاهان زینتی برای استفاده در طراحی‌های خشک منظر، لزوم تغذیه بهینه انواع ارقام موجود و در حال معرفی گیاهان زینتی، استفاده بهینه از نهاده‌های کشاورزی مانند انواع سموم شیمیایی و ارگانیک و کودهای زیستی و غیر‌زیستی را برای افزایش کیفیت و کمیت محصولات تولید اجتناب‌ناپذیر ساخته است. دستیابی به چنینی اهدافی نیازمند انتخاب راهبرد مناسب در زمینه مدیریت تولید و فناوری‌های مرتبط با آن است. لذا به منظور افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات گل و گیاهان زینتی و کاهش هزینه‌های تولید، برنامه مدیریت تولید و ارتقای بهره‌وری منابع و نهاده‌ها در قالب چهار برنامه به شرح زیر تدوین شده است: – مدیریت تغذیه و بهره‌وری خاک – مدیریت بهره‌وری آب – مدیریت بسترهای کشت – مدیریت عوامل بیماری‌زای گیاهی، آفات و علف‌های هرز برخی از این برنامه‌ها در قالب پروژه‌هایی از سال‌های گذشته آغاز یافته و تعدادی پروژه تحقیقاتی نیز در دست اجرا می‌باشد. همچنین در راستای تکمیل این تحقیقات، انجام تعدادی پروژه نیز تا پایان دهه 1400 پیش‌بینی شده است.